Vatandaşlık İşlemleri
ÇOK VATANDAŞLIK HAKKINA SAHİP TÜRK VATANDAŞLARININ İŞLEMLERİ
1. Yabancı ülkeye giderek o ülkenin vatandaşlığını kazananların ertelemeleri Kanunun 38’inci maddesi kapsamında, dövizle askerlik işlemleri ise Kanunun 39’uncu maddesi kapsamında yürütülür.
2. Sonradan Türk vatandaşlığına geçerek çok vatandaşlık hakkını elde eden anne veya babanın Türk vatandaşlığına geçmeden önceki çocukları yabancı olarak değerlendirilir. Anne veya baba Türk vatandaşı olduktan sonraki çocuklarına ise çok vatandaş statüsünde işlem yapılır.
3. İki ülkeden birinde yapılan askerlik hizmetinin sayılmasına dair ikili anlaşmalar kapsamında askerlik hizmetinden muaf tutulacak ya da ertelenecek yükümlülerin işlemleri anlaşma hükümlerine göre yürütülür. Yapılan anlaşmalar kapsamında uygulanacak muafiyet ve ertelemeye ilişkin usul ve esaslar Askeralma Genel Müdürlüğünce belirlenir. Bu kapsamda, Türk vatandaşı olup aynı zamanda Tunus vatandaşı da olanların askerlik işlemleri protokol ile belirlenen esaslar çerçevesinde yürütülür.
4. Çok vatandaşlık hakkına sahip olanlar ile ilgili olarak;
a. Tabiiyetinde bulunduğu ülkede zorunlu askerlik hizmetine çağrılarak, askerlik hizmetini silahlı kuvvetlerde veya askerlik hizmeti karşılığı olarak sivil, resmî kurum veya kuruluşlarda yaptığını belgeleyenlerin Türkiye’deki askerlik yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılmaları işlemine kanunun yürürlüğe girdiği 26.06.2019 tarihi itibarıyla son verilmiştir.
b. 26.06.2019 tarihine kadar muafiyete esas teşkil eden evrak ile dış temsilciliklere başvurmuş olanların veya başvuru evrakı askerlik şubesine ulaşmış olmasına rağmen işlem yapılmamış olanların işlemleri mülga 1111 sayılı Kanun hükümlerince sonuçlandırılır.
TÜRK VATANDAŞLIĞINI KAYBEDENLERE YAPILACAK İŞLEMLER
1. 5901 sayılı Kanun kapsamında vatandaşlığı kaybettirilenlerin bilgileri İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden Askeralma Genel Müdürlüğünce elektronik ortamda alınarak işlem yapılır.
2. Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra yeniden vatandaşlığa alınanların kayıtları canlandırılır. Bunların askerlik işlemleri Türk vatandaşlığını kaybettikleri tarihteki durum ve statülerine göre kaldığı yerden devam eder.
3. Türk vatandaşlığından izinle çıkma talebinde bulunanlardan; izinle vatandaşlıktan çıkma işlemi başlatılan yükümlüler “Vatandaşlıktan Çıkma Belgesi” teslim alana kadar, Türk vatandaşı olarak her türlü vatandaşlık hizmetinden yararlanmaya devam ederler.
4. Bu madde kapsamında bulunanlardan belge talep edenlerin talepleri askerlik şubesince karşılanır.
VATANDAŞLIĞA SONRADAN ALINANLARA UYGULANACAK GENEL ESASLAR
1. Soy bağı esasına göre sonradan alınanlar hariç Türk vatandaşlığına sonradan alınanlar askerliklerini, vatandaşlığa alındıkları tarihteki yaş ve öğrenim durumlarına göre o yıl askerlik çağına giren yükümlüler gibi yaparlar. Vatandaşlığa alındığı yıla göre emsalleri henüz yoklama görmemiş olanlar veya yoklaması devam edenler kendi doğumlularıyla, emsallerinin yoklama dönemi sona ermiş olanlar vatandaşlığa alındığı yıl askerlik çağına giren doğumlularla işleme tabi tutulur.
Örnek: Almanya vatandaşı iken 31.08.2020 tarihinde Türk vatandaşlığına geçen 1999 doğumlu yükümlü 31.12.2020 tarihine kadar yoklamaya tabi olur. Yükümlü askerliğinin ertelenmesini talep ederse 31.08.2022 tarihine kadar askerliği ertelenir ve 31.12.2022 tarihine kadar yoklamaya tabi olur.
2. Çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra yeniden Türk vatandaşlığına alınanlar sonradan Türk vatandaşı olanlar kapsamında değerlendirilmez. Bunların askerlik işlemleri, önceki askerlik safahatları dikkate alınarak vatandaşlığı kaybettikleri tarihteki statülerine göre yürütülür.
3. KKTC vatandaşı iken 5901 sayılı Kanunun 42’nci maddesi kapsamında Türk vatandaşlığını kazananlar sonradan Türk vatandaşı olan yükümlü kapsamında değerlendirilir.
VATANDAŞLIĞA SONRADAN ALINANLARDAN ASKERLİK HİZMETİNİ YERİNE GETİRMİŞ/MUAF SAYILMA İŞLEMLERİ
1. Soy bağı esasına göre sonradan alınanlar hariç Türk vatandaşlığına alınmadan önce gelmiş oldukları ülkelerde askerlik yaptıklarını veya askerlik hizmetini yerine getirmiş sayıldıklarını belgeleyenler ile vatandaşlığa alındıkları yıl, doğum ay ve günleri dikkate alınmadan yirmi iki ve daha büyük yaşta olanlar askerlik yapmış sayılır ve bu yükümlülerin şahsen askerlik şubelerine müracaatları beklenilmeden muafiyet işlemleri yapılır. Bunlardan;
a. 22 yaşın hesabında; doğum yılının üzerine 22 eklenerek bulunulacak yaşa göre muafiyet işlemi yapılır.
Örnek: 1998 doğumlu Avusturya vatandaşı yükümlünün 05.05.2020 tarihinde Türk vatandaşlığına geçtiği bildirilmiştir. Yükümlü vatandaşlığa alındığı tarihte 22 yaşında olduğundan askerlikten muafiyet işlemi yapılacaktır. Aynı yükümlü 31.12.2019 tarihinden önce vatandaşlığa alınmış olsaydı 22 yaşından küçük olduğundan muafiyet işlemi yapılmaz.
b. Gelmiş oldukları ülkelerde askerlik yaptıklarını veya askerlik hizmetini yerine getirmiş sayıldıklarını belgeleyenler belgelerinin asıl nüsha olması, yeminli tercüman tarafından tercüme edilmiş ve noter tarafından da onaylanmış olması zorunludur. Aksi takdirde ibraz edilen belgelere işlem yapılmaz.
c. Geldikleri ülkelerde on sekiz yaşından sonraki bir tarihte askerlik hizmetine başladıktan sonra; o ülke mevzuatı gereği “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı rapor alarak o ülke silahlı kuvvetlerince terhis edilmiş/muaf tutulmuş yükümlülere, muafiyet işlemi uygulanır.
Örnek: İsviçre vatandaşı iken 31.08.2020 tarihinde Türk vatandaşlığına geçtiği bildirilen 1988 doğumlu yükümlü vatandaşlığa alındığı tarihte 22 yaşından büyük olduğundan askerlik muafiyet işlemi yapılır.
VATANDAŞLIĞA SONRADAN ALINANLARA UYGULANACAK ERTELEME İŞLEMLERİ
1. Vatandaşlığa alındıkları yıl yirmi bir ve daha küçük yaşta olanlar;
a. Vatandaşlığa alındıkları yıla göre emsalleri henüz yoklama görmemiş olanlar veya yoklaması devam edenler kendi doğumlularıyla, emsallerinin yoklama dönemi sona ermiş olanlar vatandaşlığa alındıkları yıl askerlik çağına giren doğumlularla işleme tabi tutulur.
b. Askerlikleri istekleri hâlinde vatandaşlığa alındıkları tarihten itibaren yoklamaları yapılmadan iki yıl süreyle ertelenir. Ertelemesi yapılan yükümlülere yoklamalarını yaptıracakları tarihler çağrı tebligatı ile tebliğ edilir. Ertelemelerinin sona ereceği yıl yoklamaları yapılarak o yıl askerlik çağına giren doğumlularla işlem görürler.
AYNI ZAMANDA KKTC VATANDAŞLARINA AİT GENEL ESASLAR
KKTC kanunlarına göre zorunlu askerlik hizmetini yerine getirecek olan yükümlülerin her türlü askerlik işlemleri KKTC kanunlarına göre yürütülür.
AYNI ZAMANDA KKTC VATANDAŞI OLANLARDAN ASKERLİK HİZMETİNİ YERİNE GETİRMİŞ/MUAF SAYILMA İŞLEMLERİ
1. KKTC yetkili makamlarınca, KKTC kanunlarına göre zorunlu askerlik hizmetini yerine getirdikleri veya “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı rapor aldıklarından askerlik hizmetinden muaf tutuldukları bildirilen Türk vatandaşları askerlik yapmış veya muaf tutulmuş sayılır.
2. Yükümlülerin “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı raporları KKTC yetkili makamlarınca onaylanacağından ayrıca Bakanlıkça onay işlemi yapılmaz.
3. KKTC kanunlarına göre askerlik hizmetini yapan ya da yapmış kabul edilen yükümlülerin muafiyete esas belgeleri T.C. Lefkoşa Büyükelçiliğince elektronik ortamda Millî Savunma Bakanlığına gönderilir.
4. T.C. Lefkoşa Büyükelçiliğince askerlik hizmetini yerine getirmiş/muaf sayılma işlemlerine esas bilgi ve belgelerin gönderilmesinde Askeralma Yönetmeliğin Ek-16’sında yer alan usul ve esaslar uygulanır.
AYNI ZAMANDA KKTC VATANDAŞI OLANLARIN ASKERLİK ERTELEME İŞLEMLERİ
1. T.C. Lefkoşa Büyükelçiliği tarafından Türkiye'deki askerlik işlemlerinin ertelenmesi istenen yükümlülerin bilgileri elektronik ortamda Bakanlığa gönderilir.
2. T.C. Lefkoşa Büyükelçiliğince askerlik erteleme işlemlerine esas bilgi ve belgelerin gönderilmesinde Askeralma Yönetmeliğinin Ek-16’sında yer alan usul ve esaslar uygulanır.